Het proces rond de bosbegraafplaats 't Hemeltje was nog in volle gang. Stichting IJssellandschap was van alles aan het uitzoeken. En dan steekt de gemeenteraad zomaar een spaak in het wiel. Dat klinkt als onbehoorlijk bestuur. En dat nog wel onder leiding van een constructieve partij als de ChristenUnie.

Verkeerde inschatting van stichting IJssellandschap

Maar van onbehoorlijk bestuur is volgens ons is geen sprake. Het proces is ontspoort, maar de raad heeft niet meer gedaan dan dat hardop uit te spreken. De ontsporing is vooral het gevolg van verkeerde inschattingen van Stichting IJssellandschap. De stichting heeft een flinke grondpositie en doet veel zaken met de gemeente Deventer. Daardoor is misschien de indruk ontstaan dat een plan als dit wel even geregeld kan worden door een goede ingang bij ambtenaren en een wethouder. Maar zo werkt het niet. Er is onvoldoende rekening gehouden met de weerstand die er vanuit de omgeving is tegen dit plan. Ook had de gemeenteraad veel eerder en veel duidelijker een rol moeten krijgen in het proces.

't Hemeltje was een kansloze missie geworden

Vorig jaar heeft het college een positief preadvies gegeven over de plannen. Dat is afgedaan met een raadsmededeling. Op ons verzoek is die raadsmededeling na protest van omwonenden in september 2015 geagendeerd voor een raadstafel. Daar heeft de raad aangegeven aan stichting IJssellandschap dat beter moest worden onderbouwd dat er behoefte is aan een natuurbegraafplaats en dat de communicatie met de omwonenden van 't Hemeltje moest verbeteren. Daarna is het vooral stil gebleven. Uit de vragen die wij in maart aan het college stelden over de voortgang bleek dat het college vooral achterover leunde. Alle verantwoordelijkheid en initiatief werd bij stichting IJssellandschap gelegd. Vlak daarop kwam stichting IJssellandschap met een publiciteitsoffensief richting omwonenden, gemeenteraad en pers. Dat kwam te laat en had ook nog eens de verkeerde inhoud.

Voor ons was duidelijk dat het niet meer goed ging komen. Dan is het wel zo eerlijk dat ook publiek uit te spreken. Vandaar de motie waarin we samen met de VVD zijn opgetrokken. Overigens werd de motie gesteund door collegepartijen CDA en Gemeentebelang, die daarmee een ander standpunt innam dan de eigen wethouder Liesbeth Grijsen.

Uitnodigingsplanologie of "zoek het zelf maar uit"

Het college doet aan uitnodigingsplanologie. Dat betekent dat een initiatiefnemer die met een plan komt voor een nieuwe ontwikkeling in Deventer met open armen wordt ontvangen. De gemeente denkt mee hoe dat plan succesvol gerealiseerd zou kunnen worden. Tot zover de theorie. In het proces rond 't Hemeltje lijkt er vooral sprake van een houding van "zoek het zelf maar uit". Er is totaal geen aandacht geweest voor een goed democratisch besluitvormingsproces. Terwijl op voorhand al duidelijk was dat het een gevoelig onderwerp was.Twee keer eerder zijn initiatieven voor een natuurbegraafplaats gestrand.

Proces net zo belangrijk als de inhoud

De Raad van Openbaar Bestuur schreef onlangs een rapport met een aantal aanbevelingen voor een andere invulling van de rol als raadslid. Één van die aanbevelingen is "zorg voor de democratische kwaliteit van besluitvormingsprocessen".  Het gaat namelijk niet alleen om de inhoud. Die is natuurlijk belangrijk. Maar de gemeenteraad moet ook waken over een goed democratisch proces. Als het proces niet op orde is, doet de inhoud er niet meer toe. En dat is precies wat er bij 't Hemeltje aan de hand is.

Het kan ook anders

Gelukkig kan het ook anders in Deventer. Er zijn de afgelopen jaren projecten gerealiseerd rond gevoelige thema's: stadhuiskwartier, windmolens, de verhuizing van tennisclub Diepenveen. En recent de reclamemasten. Bij al die projecten was er forse tegenstand vanuit de omgeving en ook in de gemeenteraad. Maar in alle gevallen is de raad er in een vroeg stadium bij betrokken om de kaders te stellen aan de inhoud en aan het proces. Dat is de manier waarop ruimtelijke ontwikkelingen tot stand moeten komen. Dan is nog steeds niet iedereen tevreden, dan kan er nog steeds felle tegenstand zijn, maar als het proces goed doorlopen is, is er vanuit de omgeving ook meer begrip voor een andere uitkomst dan die zij wenselijk achten. 

Tot slot

Ik ben niet trots op het feit dat wij het initiatief hebben genomen om een spaak in het wiel van stichting IJssellandschap te steken. De natuurbegraafplaats op 't Hemeltje was door fouten in het proces een kansloze onderneming geworden. Daar wilden wij helder over zijn zowel naar de stichting als naar de omwonenden. Ik hoop vooral dat college, gemeenteraad en stichting IJsslandschap er lessen uit trekken voor toekomstige ruimtelijke ontwikkelingen en zorgen voor een beter democratisch proces.

Arie de Niet

gemeenteraadslid