Minder drang en dwang bij briefadressen
Deventer gebruikt het briefadres voor thuislozen als drang- en dwangmiddel. De gemeente wil daarmee de moeilijke doelgroep beter in beeld krijgen. Maar het werkt averechts. Veel mensen komen hun post helemaal niet ophalen. Kwetsbare mensen raken juist verder uit beeld. Dat was voor ons reden om op 15 maart de briefadressen op de agenda te zetten van de gemeenteraad.
Briefadres moest naar het stadhuis
De gemeente is verplicht om een briefadres (ook wel 'postadres' genoemd) te geven aan inwoners zonder vast woonadres. Het niet hebben van een briefadres kan grote gevolgen hebben omdat iemand dan kan worden uitgesloten van zorg en ondersteuning die nodig is. Voor een uitkering heb je bijvoorbeeld een adres nodig.
Eerder was het Meester Geertshuis aangewezen als briefadres. Dat was laagdrempelig en het liep daar prima. Maar de gemeente Deventer heeft die taak naar zichzelf toegehaald. Vanaf januari 2022 kan iemand alleen nog een briefadres krijgen op het stadhuis. Ik schreef daar een jaar geleden ook al dit weblog over (met filmpje).
Diverse groep met complexe problemen
De groep inwoners die een briefadres nodig heeft is behoorlijk divers. Het gaat om mensen met allerlei complexe problemen waardoor ze hun vaste woonadres zijn kwijtgeraakt: echtscheiding, verslaving, het mijden van zorg. Het briefadres is bedoeld als tijdelijke maatregel totdat iemand weer een vaste plek heeft gevonden. Het weigeren van een briefadres is één van de oorzaken van dakloosheid.
De gemeente Deventer wil zelf briefadres zijn om de mensen die er gebruik van maken beter in beeld te krijgen. Bijvoorbeeld bij het Bijzondere Zorg Team (BZT) dat mensen met complexe problemen probeert te helpen. Dat klinkt best sympathiek, maar tegelijk wordt het briefadres gebruikt als drukmiddel. Als iemand twee keer z'n post niet komt ophalen wordt de eventuele uitkering stopgezet.
Moeite met inzet als drukmiddel
Als ChristenUnie hebben we moeite met de drang en dwang. Ik ben er met Tanje Eekhuis (PvdA) en Kitty Schmidt (Deventer Sociaal) al even mee bezig. We hebben schriftelijke vragen gesteld en ook ambtelijke gesprekken gevoerd, maar we blijven tegen muren aanlopen. Daarom hebben we de briefadressen vorige week (15 maart) geagendeerd voor een raadstafel.
Om te beginnen is er een praktisch bezwaar. Het is wat ons betreft niet genoeg dat iemand alleen 2e en 4e donderdag van de maand tussen 11 en half 1 z'n post kan halen. Belangrijke post moet binnen een week beantwoord worden. Dat geldt bijvoorbeeld voor een dagvaarding. De oplossing is simpel: zorg dat de post tenminste elke week en liefst twee keer per week kan worden opgehaald. De burgemeester heeft dat min of meer toegezegd.
Ze raken verder uit beeld
Ons tweede bezwaar is principieel. De gemeente koppelt drang en dwang aan het hebben van een briefadres. Het is erg twijfelachtig of dat mag binnen de wet. Het valt door ons ook niet goed te controleren omdat de werkwijze nog niet is vastgelegd. Dat was wel toegezegd door het college in antwoorden op schriftelijke vragen die we in oktober 2022 hebben gesteld. De gemeente doet dus wel van alles rond de briefadressen, maar zonder dat de regels zijn uitgewerkt.
Bovendien slaat het beleid de plank mis. Het doel is om de mensen die een briefadres gebruiken beter in beeld te krijgen. We hebben gevraagd naar de getallen achter de briefadressen. Bij een recente peiling hadden 26 mensen een briefadres, waarvan 16 mensen hun post nooit op komen halen. Die mensen raken juist verder uit beeld. Zeker als we ze na een maand hun uitkering en hun briefadres afnemen. Mensen die al in de problemen zitten, krijgen er dan nog wat extra problemen bij, maar in ons systeem hebben we ze dan wel "weg gemanaged" dus hoeven we dat niet meer te zien.
Meer oog voor kwetsbare mensen
Dat lijkt ons niet de bedoeling. We hebben het college verzocht om haast te maken met het opstellen van de werkwijze en de gemeenteraad te betrekken bij de uitgangspunten. Volgens ons is de oplossing er één met minder drang en dwang en meer oog voor de kwetsbare mensen die tijdelijk een briefadres nodig hebben.
Arie de Niet
